Sur için ‘Rıza şartı’

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Diyarbakır’ın 5 mahallesine girişin yasak olduğu Sur ilçesini ziyaret etti. İlçede olağanüstü hal ilan edildi.

Çatışmaların yoğunlaştığı sokaklardaki kum torbaları temizlendi. Sokakların girişleri beyaz brandalarla kapatıldı. Davutoğlu’nun güzergâhındaki yollarda mayın araması bile yapıldı. Konuşma yapacağı tarihi han, önceki akşamdan kapatıldı. 250 kişilik dinleyici listesi önceden ayarlandı. Yollara çok sayıda arama noktası kuruldu. Yüzlerce polis ve asker çift şarjörlü tüfeklerle, eller tetikte bekledi. Çatılar keskin nişancılarla dolduruldu. Davutoğlu, Sur’un acele kamulaştırma ile insansızlaştırılacağı eleştirilerini “terör örgütünün tezviratı” olarak değerlendirdi. Davutoğlu, “Acele kamulaştırma temel hak ve özgürlükleri, mülkiyet haklarını teminat altına alacaktır. Mülkiyet hakkına kesinlikle riayet edilecek. Bre insafsızlar, siz bizim gönlümüzdeki Diyarbakır sevgisini bilseydiniz aynaya bakmaya utanırsınız. Diyarbakırlıların rızası hilafına tek bir adım atılmayacaktır. Sizinle konuşarak yapacağız” dedi.
 
Davutoğlu, beraberindeki geniş bakan heyeti ile birlikte aylardır çatışma ve operasyonların gölgesindeki Diyarbakır’ın Sur ilçesini ziyaret etti. İlde ve Sur ilçesinde adeta olağanüstü hal ilan edildi.
 
Mayın araması
 
Davutoğlu’nun Diyarbakır havaalanı çıkışında polislerin refüjlerdeki ve çim arazi üzerinde mayın araması yapmamsı dikkat çekti. Davutoğlu önce Diyarbakır 8. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda önceki günkü bombalı saldırıda yaşamını yitiren 7 polis için düzenlenen askeri uğurlama törenine katıldı.
 
3 Farklı Güzergah
 
Havaalanı’ndan Sur’a 3 farklı güzergâh kapatılırken polislerin dahi Başbakan’ın hangi güzergâhı kullanacağını bilmediği kaydedildi.
 
Aman Başbakan görmesin
 
Davutoğlu’nun ziyareti öncesinde çatışmaların yoğunlaştığı Sur ilçesinde neredeyse her köşe başında bulunan kum torbaları temizlendi. Bölgede temizlik yapıldı. Çatışmaların yaşandığı ara sokakların girişleri de beyaz brandalarla örtüldü.
 
Kobanileşme - Toledolaşma
 
Davutoğlu daha sonra öğle namazı kılmak üzere Sur ilçesindeki Ulu Cami’ye geldi. Cami avlusunda Davutoğlu ve bakanları partili gençler karşıladı. Polis ve askerler çift şarjörlü tüfeklerle eller tetikte bekledi. Avlunun etrafındaki binaların çatılarında keskin nişancıların bulunması dikkat çekti. Gençlik Kolları, Davutoğlu’nun yürüyüş güzergâhına, “Kobanileşeceğiz diyip Sur’u yıkanlar, Toledolaşacağız diyip sahip çıkanları ne anlar” pankartı asıldı.
 
Boynunda poşu slogan attırdı
 
Cami çıkışında halka seslenen Davutoğlu, otobüsün üstünden yaptığı ve boynuna poşu takılı olduğu halde yaptığı konuşmasında, “Diyarbakır’ın her taşı bizim için feda-i can edecek kadar azizdir. Birileri Sur’umuzu Suriçi’mizi parçalamak istiyor” dedi ve kalabalığa “Şehitler ölmez vatan bölünmez” sloganını tekrarlattı.
 
‘Allah bu canı Diyarbakır’da alsın’
 
Davutoğlu, “Bizi ayıramayacaklar, bizi bölemeyecekler. Zannettiler ki, Diyarbakırlı Ahmet Diyarbakır’a gelmekten çekinir. Biz bunlardan korkar mıyız? Konya ne kadar emniyet içinde olacaksa Diyarbakır’da o kadar emniyet içinde olacak. Allah eğer bu canı alacaksa Diyarbakır’da alsın, Kürt kardeşlerimle beraber bu emaneti teslim edeyim” diye konuştu.
 
Han kapattı
 
Davutoğlu’nun konuşacağı Tarihi Hasan Paşa Han önceki geceden itibaren kapatıldı. Hanın içindeki dükkan ve mağaza sahipleri açılış yapmadı. Dükkân ve mağazalar geceden köpekli ekiplerce arandı.
 
Seçilmiş Diyarbakırlılar
 
Konuşma öncesinde hanın kapısına x-ray cihazı kondu. Korumaların elinde davetli listesi olduğu görüldü. Listenin yaklaşık 250 kişilik olduğu öğrenildi. Bu listeye dahil olmayan yurttaşlar hana alınmadı. Listedekiler bile didik didik aranarak içeri alındı. Han içinde dinleyiciler, kadınlar ve erkekler ayrı ayrı oturtuldu.
 
Davutoğlu Han’da Sur’un acele kamulaştırma kararının ardından yeniden yapılaşması ile ilgili olarak şu mesajları verdi:
 
Acıyı en fazla Diyarbakırlılar hissetti
 
Diyarbakır hep yürekleri birleştirenler tarafından inşa ve ihya edildi. Diyarbakırlılarla buluşacağım heyecanıyla hazırlanırken yüreğimizi parçalayan bir haber ulaştı. 7 canımız hainler tarafından korkak bir tuzakla şehit edildi. Eminim bu acıyı en fazla Diyarbakırlılar hissetti. Onlar buraya farklı şehirlerden gelmiş olabilirler, ama giderken ebediyen Diyarbakırlı’dır.
 
Eiffel, Dört Ayaklı Minare’nin yanında hantal
 
Diyarbakır’da medeniyet var iken Paris mimarisinden yoksunda. Bir 4 Ayaklı Minareyi düşünün bir Eyfel Kulesi’ni. Birisi ne kadar zarif ise diğeri o kadar kaba ve hantal.
 
Çözüm inşa hareketiydi
 
Çözüm süreci aslında yeni bir inşa süreciydi. Bizi parçalayanlara karşı yeni bir inşa hareketiydi.
 
Sur’da bir evim olsun
 
İnşallah güzel Diyarbakır’da şahsi bir evim olsun diye arzu ediyorum, Sur’da. Benim için Diyarbakır önce Sur demek.  Diyarbakırlıların rızası hilafına tek bir adım atılmayacaktır Sur’u da inşa ve ihya edeceğimiz duyurduğumuzda tezviratlarla vatandaşların kafasını bulandırmaya çalıştılar. “Sur’u insansızlaştırmak istiyorlar. Sur’u kentsel dönüşüm ile yüksek katlı binalarla rant alanı haline getirmek istiyorlar.” Bre insafsızlar, siz bizim gönlümüzdeki Diyarbakır sevgisini bilseydiniz aynaya bakmaya utanırsınız. Diyarbakırlıların rızası hilafına tek bir adım atılmayacaktır. Sizinle konuşarak yapacağız.
 
Mülkiyete Riayet
 
Mülkiyet hakkına kesinlikle riayet edilecek. İnsan dokusu ile tarihi doku korunacak. Burada mülkü olanlar ellerindeki imkânları ile neler yapabilecekse yapma hakkına sahip olacaklar. Kirada olanlar kira öder gibi mülk sahibi olacak şekilde düzenleme yapıyoruz. Gecekondu konumunda olanlar dahi her biri en iyi şartlarda çağdaş ev şartlarına sahip olacak.
 
Kamulaştırma Teminattır, Minareden yüksek bina olmayacak
 
 Acele kamulaştırma gibi tamamıyla hukuki bir süreç adımı onların temel hak ve özgürlüklerini mülkiyet haklarını teminat altına alacaktır. Terör örgütünün yaptığı tezvirata izin vermesinler. Hiçbir bina, Ulu Cami’nin minaresinden daha yüksek olmayacak. Hiçbir bina tarihi eserlere tepeden bakmayacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı danışma ofisleri kuracak.
 
UNESCO dışında adım atılmayacak
 
Sur’un mekanının korunmamsı iki ana temele dayanacak. UNESCO kültürel mirası olduğu için, bunun dışında tek bir adım atılmayacak. 2012 yılında Koruma Amaçlı İmar Planı esas alınacak. Bunun dışına çıkılmayacak.
 




 
Bunlar medeniyet cahili
 
Ben Toledo dediğimde, farklı şeylere çektiler. Bunlar medeniyet cahili. Zihinleri ya Franco’ya ya Staline’e çalışır, başka bir şey bilmezler. Bizim kastettiğimiz şudur. İnsanlığın hülasası biblo şehir kuracağız.
 
KUTU:
 
İşte Sur planı
 
1. Diyarbakır Sur’ları korunacak. Sur’ların eksik kalan yerlerini de, aslına uygun olarak inşa edeceğiz. Burçları kültür mekânları haline getireceğiz.

2. Hevsel Bağları’nı koruyacağız.

3. Ulu Cami civarını, Hasan Paşa Hanı dahil olmak üzere meydanı bir inanç turizmine uygun olarak herkesin ziyaretine açık hale getireceğiz. İçkale’nin ve Cevatpaşa Mahallesi bölgesini inanç turizminin ikinci ayağı, kilisesi, camisiyle örnek bir tarihi mekan olarak tamamıyla Diyarbakır tarihi eserlerinin dokusuna uygun olarak inşa edeceğiz.

4. Halilpaşa ve Lalebey mahallerinin örnek bir mahalle haline getireceğiz.

5. Fatih Paşa, Dört Ayaklı Minare, Ulu Cami ile İçkale arasındaki mahalleler yeniden tanzim edilecek. Fatih Paşa’nın her taşını tekrar inşa ve ihya edeceğiz. Bu hat tarihi dokuları tescil edilmiş bütün binalar korunacak ayağa kaldırılacak.

6. Gazi Caddesi ile ilgili özel bir plan yapacağız. Bütün binalar dış cepheleri itibarıyla Diyarbakır mimarisine uygun bir şekilde restore edilecek. Binalar tek tek ele alınacak. Gazi Caddesi üzerindeki sosyal ve ekonomik adımlar atılacak.

7. Esnaflarımızın kredi ve vergi prim borçlarını erteledik. Kredi borçları ile ilgili çalışma yapıyoruz. Faizsiz kredi dahil her türlü aracı ortaya koyacağız.

8. Mesken alanlarında özgün Diyarbakır bazalt taşının ve mimarisinin olmasına özen göstereceğiz.

9. Dicle Vadisi projesi ile Diyarsakır nefes alan ve doğa ile bütünleşen bir şehir olacak.

10. Diyarbakır’a en güzel kütüphanelerden birini inşa edeceğiz. Hamidi Ahmedi’nin mirasını yaşatmak için de büyük bir hat okulu ve hat müzesi inşa edeceğiz.

11. Musikide Celal Güzelses adına bir Musiki Cemiyeti inşa edeceğiz.

(Mahmut Oral)